بررسی مقابله ای دستگاه فعل در زبان ایران باستان و عربی

در این پژوهش، دستگاه فعل در زبان ایرانی باستان و عربی مقایسه می شود. هدفِ اصلی از این مقایسه، تعیینِ همانندی و ناهمانندی رفتارهای فعلی در بخش صرف است. در مطالعاتِ زبانشناسیِ تطبیقی، به اغراضی چون یافتنِ ریشه های مشترک میانِ واژگانِ دو زبانِ ناهمخانواده(چون فارسی و عربی) یا مقایس? دستوریِ آنها برای دست یابی به منشأ زبانِ مادرِ مشترک از این قبیل پژوهشها انجام می شود. اما ویژگیِ متمایز این پژوهش آن است که دو زبان از رد? تصریفی در طرح دستور مقایسه ای، و جدا از همخانوادگی، تنها به سبب هم رده بودن، مقایسه می شوند(منظور از تصریفی، حالت های اسم، هشت گانه(در ایرانی باستان) و سه گانه(در عربی)، که با فعل در ارتباط نیستند، و شناسه های شخص، شمار، جنس-تنها در زبان عربی-، وجه و جهت-تنها در ایرانی باستان- است). این مقایسه، احتمالا می تواند در توصیفِ همگانی های زبان های باستانی که تصریفی اند(چون عربی، اکدی وعبری و...؛ اوستایی، فارسی باستان، سنسکریت و یونانی و...) برای تدوین یک دستور همگانی ، در آینده کارا باشد. نگارنده با توصیف مجزای دستگاه فعل در ایرانی باستان و عربی از دریچ? پژوهشهای پیشین، تصویری آشکار از نظام های مجزای مذکور ارائه می کند و سپس مقایسه را در مقام نظر با بررسی مثالهایی انجام می دهد. پس از مقایسه و تحلیل داده های دستگاه فعل، همانندی ها و ناهمانندی ها معین می شود و به نتیجه گیری ای می انجامد که آن، بخشی از طرحِ کلی برای دستورِ مقایسه ای زبانهای آریایی و سامی خواهد بود. در این جا باید یادآوری کرد که دربخش مفاهیم بنیادی که در حقیقت بخش توصیفی این پایان نامه، و ابزارِ تحلیلِ داده ها، تببین، توجیه و نتیجه گیری است، از دریچ? پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی آریایی(سنسکریت، یونانی، ارمنی و...) و برخی دستورزبانهای سامی(اکدی، عبری و...) گامی هرچند کوتاه برای طرحِ کلی مذکور برداشته می شود.